ԱՐՀԵՍՏԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԼԱՆՋԻԿՈՒՄ
Ինչպե՞ս արհեստական բանականությունը հասավ Շիրակի մարզի Լանջիկ գյուղ։ Նելլի Վարդանյանը հնարավորությունը բաց չթողեց ու Լանջիկում հիմնեց «Հոլեմ» արհեստական բանականության կենտրոնը, որպեսզի գյուղում երեխաների հետ նորարար գաղափարներն իրականություն դարձնեն։
-«Արհեստական բանականության կենտրոն» անունն առաջին հայացքից շատ ամպագոռգոռ է հնչում, բայց երեխաներին ծանոթ է այս երևույթը, որովհետև Լանջիկում ռոբոտաշինություն են ուսումնասիրում և տարբեր ծրագրավորման լեզուներ սովորում,-պատմում է Նելլին ու հավելում․– մեր նպատակն էր ունենալ տարածք, որտեղ երեխաները կարող են իրենց գաղափարները կյանքի կոչել։ Այդ նպատակին հասնելու համար հարկավոր էին ժամանակակից հզոր համակարգիչներ ու տեխնիկա»։
Շիրակի մարզում «Արագած հովիտ» տեղական ակտիվ խմբի շնորհիվ ստացած դրամաշնորհի օգնությամբ ձեռք են բերվել 10 հզոր խաղային համակարգիչ, VR ակնոցներ, մոդելավորման հաստոցներ։ «Հոլեմ» կենտրոնի նորոգված տարածքում գործում է նաև կինոդիտման սրահ։
«Տեղական ակտիվ խմբերը կարևոր դեր ունեն համայնքի զարգացման գործում։ Օրինակ Լանջիկի պես գյուղերը, որոնք կտրված են մարզկենտրոնից ու մի շարք ենթակառուցվածքներից, շատ տեղեկություններ չեն ստանում։ Անհրաժեշտ են մարդիկ, ովքեր կլրացնեն այդ տեղեկատվական բացը։ *ՏԱԽ-ի դերը հենց սրանով է կարևոր, որ համայնքում մարդիկ իրազեկված լինեն։ Դրամաշնորհի աջակցությամբ կարողացանք մեր գաղափարը կյանքի կոչել»,-նշում է Նելլին։
Հիմա «Հոլեմ» կենտրոնում երեխաները սովորում են մոդելավորում կատարել, որից հետո կանցնեն արդեն ռոբոտների ստեղծմանը՝ օգտագործելով արհեստական բանականությունը։
Լանջիկ գյուղում երեխաների զբաղվածությունն ապահովող նախաձեռնությունները քիչ են։ «Միջավայրը պետք է տրամադրող լինի երեխաների համար, որովհետև հիմա գյուղի երեխաների առօրյան շատ սահմանափակ է՝ դպրոցից տուն, տնից դպրոց,-պատմում է Նելլին.- երբ երեխայի համար ստեղծում ես գեղեցիկ ու հարմարավետ միջավայր, որտեղ նա կարող է գալ, իր մտքերն արտահայտել, իրագործել ամենատարբեր գաղափարները, երեխան ոգևորվում է ու սկսում սովորել»։
Դրամաշնորհի աջակցությամբ ձեռք բերված գերհզոր համակարգիչներով երեխաները ծրագրավորման լեզուներ են ուսումնասիրում։ Սա հնարավորություն կտա աշխատել ամենաբարդ ծրագրերով և չմտահոգվել համակարգչի ծանրաբեռնվածությունից։ VR ակնոցներով երեխաները ինտերիերի, ապա էքստերիերի դիզայն անելիս կարող են հետևել իրենց կատարած աշխատանքին արհեստական բանականության միջավայրում։ Այսպես կարող են վիրտուալ կյանքում տեսնել իրենց աշխատանքը, շտկել խնդիրները և տպագրիչ սարքով ստանալ մոդելները։ Նելլին հպարտությամբ է խոսում իր աշակերտների ձեռքբերումների մասին. «Հիմա ունեմ շատ սաներ, որոնք մեծ հետաքրքրությամբ ուսումնասիրում են ռոբոտաշինություն և արդեն կարողանում են ռոբոտներ պատրաստել՝ գծին հետևող ռոբոտ կամ սենսորներով աշխատող ռոբոտ»։
Կենտրոնը մտադիր է արհեստական բանականությունն օգտագործել գյուղատնտեսության մեջ ու փորձել դրա կիրառությամբ թեթևացնել գյուղի բնակիչների հոգսը. «Լանջիկ գյուղում մարդիկ անարդյունավետ են զբաղվում գյուղատնտեսությամբ՝ ճիշտ չօգտագործելով առկա ռեսուրսները,-պատմում է Նելլին ու ժպիտով խոսում կենտրոնի ապագա պլանների մասին.- շատ ամբիցիոզ նպատակներ ունեմ. ուզում եմ երեխաների հետ հասնենք մի կետի, երբ հատուկ սենսորներ ստեղծենք, որոնք կկարողանան գնահատել հողի բերրիությունն ու ջերմաստիճանը և կհուշեն, թե ինչ մշակաբույսեր կարելի է այդ պայմաններում մշակել»։
«Հոլեմ»-ում կրթությունը սկզբնական շրջանում անվճար է։ Մարզում աշխատող տարբեր մասնագետներ պատրաստակամ են դասավանդել կենտրոնում, իսկ հարակից գյուղերից մի շարք երեխաներ արդեն իսկ կենտրոն հաճախելու ցանկություն են հայտնել։
*ԵՄ LEADER մեթոդաբանությունն իրականացվում է տեղական ակտիվ խմբերի ՝ՏԱԽ-երի միջոցով, որոնք, առաջնորդվելով գործընկերության և նորարարության մոդելով, համախմբում են տեղական իշխանությունների, տեղական բիզնեսների և տեղական քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներին՝ ապահովելու շոշափելի արդյունքներ և նպաստելու տեղական զարգացմանը։ Շիրակի մարզում ԵՄ LEADER մեթոդաբանությունը իրականացնում է LEAD4Shirak ծրագիրը Եվրոպական միության և Ավստրիական զարգացման համագործակցության ֆինանսավորմամբ:
Նելլի Վարդանյան